Jedziesz samochodem bez ważnego przeglądu technicznego i nagle – stłuczka. Co teraz? Czy ubezpieczyciel wypłaci Ci odszkodowanie? Odpowiedź zależy od rodzaju polisy i jednej fundamentalnej zasady prawnej. Stan techniczny pojazdu może mieć wpływ na Twoje ubezpieczenie, ale nie zawsze tak, jak myślisz.

Przyjrzyjmy się najpierw, jak stan Twojego auta wpływa na wysokość składek ubezpieczeniowych.

Czy stan techniczny pojazdu wpływa na cenę polisy?

Stan techniczny samochodu ma ograniczony bezpośredni wpływ na cenę ubezpieczenia. Ubezpieczyciele przy kalkulacji składki OC i AC biorą pod uwagę przede wszystkim:

• Markę, model i wiek pojazdu – towarzystwa analizują statystyki awaryjności konkretnych modeli
• Przebieg – większy przebieg oznacza wyższe ryzyko awarii
• Pojemność silnika – im większa, tym wyższa składka
• Historię szkodowości kierowcy – Twoja przeszłość za kierownicą ma ogromne znaczenie

Różnice między OC a AC są zasadnicze. Przy obowiązkowym OC wartość pojazdu nie jest głównym czynnikiem. Składka zależy głównie od Twoich danych jako kierowcy. Inaczej przy AC – im wyższa wartość auta, tym wyższa składka.

Stan techniczny wchodzi do gry przy ubezpieczeniu AC podczas inspekcji pojazdu. Rzeczoznawca sprawdza kondycję auta przed zawarciem umowy. Może odmówić ubezpieczenia lub obniżyć wycenę wartości pojazdu. To przekłada się na wysokość składki i potencjalne odszkodowanie.

Teraz przechodzimy do sedna sprawy – co się dzieje, gdy masz wypadek bez ważnego przeglądu?

Brak przeglądu a odszkodowanie z OC – kluczowy jest związek przyczynowo-skutkowy

Brak ważnego badania technicznego nie oznacza automatycznej odmowy wypłaty odszkodowania z OC. To częsty mit. Prawda jest bardziej złożona.

Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty lub ją obniżyć tylko wtedy, gdy udowodni związek przyczynowo-skutkowy między stanem technicznym a powstaniem szkody. Co to oznacza w praktyce?

Przykład 1 – brak związku: Stoisz na czerwonym świetle. Ktoś wjeżdża w tył Twojego pojazdu. Masz niesprawne światła przeciwmgielne, ale to nie miało żadnego wpływu na zdarzenie. Odszkodowanie się należy.

Przykład 2 – istnieje związek: Nie wyhamujesz przed przejściem dla pieszych. Ekspertyza wykazuje całkowicie zużyte klocki hamulcowe. Ubezpieczyciel może obniżyć odszkodowanie lub zastosować regres.

Pamiętaj – ciężar dowodu spoczywa w całości na ubezpieczycielu. To wynika z art. 6 Kodeksu cywilnego. Towarzystwo musi przedstawić konkretne dowody. Samo stwierdzenie „nie miał pan przeglądu” nie wystarczy.

Sądy konsekwentnie stoją po stronie poszkodowanych, gdy brak jest jasnego związku między stanem technicznym a szkodą. Rzecznik Finansowy również wielokrotnie interweniował w takich sprawach.

Sytuacja diametralnie się zmienia przy dobrowolnym ubezpieczeniu AC.

Stan techniczny a odszkodowanie z AC – tutaj zasady są znacznie surowsze

W przypadku AC brak ważnego przeglądu technicznego często skutkuje odmową wypłaty odszkodowania. Dlaczego? AC to umowa dobrowolna, więc ubezpieczyciel ma większą swobodę w kształtowaniu warunków.

Praktycznie każde towarzystwo w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) umieszcza klauzulę wyłączającą odpowiedzialność za szkody w pojazdach bez ważnego badania technicznego. To standardowa praktyka rynkowa.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku VII AGa 197/18 potwierdził: takie zapisy w OWU są zgodne z prawem. Postanowienia nakładające obowiązek posiadania ważnego badania technicznego nie naruszają zasad współżycia społecznego.

Co możesz zrobić? Czytaj dokładnie OWU przed podpisaniem umowy. Sprawdź, jakie wyłączenia stosuje Twój ubezpieczyciel. Niektóre towarzystwa są bardziej liberalne. Szukaj takich, które:

• Wymagają tylko związku przyczynowego (podobnie jak przy OC)
• Oferują częściową wypłatę mimo braku przeglądu
• Mają krótsze okresy karencji po wykonaniu zaległego badania

Przyjrzyjmy się teraz, co na ten temat mówią przepisy prawa i jak interpretują je polskie sądy.

Prawo i sądy po stronie kierowców? Analiza przepisów i wyroków

Obowiązki kierowcy w świetle Prawa o ruchu drogowym

Prawo o ruchu drogowym nakłada na Ciebie dwa podstawowe obowiązki. Art. 66 ust. 1 stanowi, że pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby nie zagrażał bezpieczeństwu. To ogólna zasada.

Bardziej konkretny jest art. 81 ust. 1, który wprost nakazuje poddawać pojazd okresowym badaniom technicznym. Terminy są jasne:

• Nowe auto – pierwszy przegląd po 3 latach
• Drugi przegląd – po kolejnych 2 latach
• Następne – co rok

Niedopełnienie tych obowiązków nie przekreśla automatycznie praw do odszkodowania. To obowiązki administracyjne. Ich naruszenie skutkuje mandatem (od 1500 do 5000 zł), ale nie pozbawieniem ochrony ubezpieczeniowej.

Jak sądy interpretują związek przyczynowy? Przykłady spraw

Polskie sądy konsekwentnie stosują zasadę związku przyczynowego. Oto konkretne przykłady:

Sąd Rejonowy w Pleszewie (I C 440/22) orzekł jasno: sam brak badań technicznych nie pozbawia poszkodowanego prawa do odszkodowania. Sąd zasądził nawet zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Sąd Okręgowy w Świdnicy (II Ca 25/13) przyznał pełne odszkodowanie pomimo braku ważnego badania. Uzasadnienie? Ubezpieczyciel nie udowodnił, że stan techniczny przyczynił się do powstania szkody.

Sąd Najwyższy w wyroku III CZP 7/22 poszedł jeszcze dalej. Orzekł, że odpowiedzialność z OC obejmuje nawet szkody spowodowane przez pojazd unieruchomiony. To pokazuje, jak szeroko sądy interpretują ochronę poszkodowanych.

Co zrobić, gdy ubezpieczyciel zaniżył odszkodowanie z powodu stanu technicznego?

Otrzymałeś decyzję o obniżeniu odszkodowania z powodu rzekomego złego stanu technicznego pojazdu? Masz prawo się odwołać. Wiele osób nie wie, że decyzja ubezpieczyciela nie jest ostateczna.

Odwołanie od decyzji ubezpieczyciela składasz w formie pisemnej w terminie 30 dni od otrzymania pisma z odmową lub zaniżeniem kwoty. W odwołaniu:

• Zakwestionuj ocenę stanu technicznego – przywołaj własną ekspertyzę lub opinię niezależnego rzeczoznawcy
• Podważ związek przyczynowy – wykaż, że stan techniczny nie miał wpływu na powstanie lub rozmiar szkody
• Domagaj się ponownej kalkulacji – często ubezpieczyciele stosują zawyżone stawki amortyzacji

Przykład skutecznego odwołania: Rodzice dziecka poszkodowanego w wypadku otrzymali początkowo 10 000 zł . Po złożeniu odwołania z pomocą kancelarii odszkodowawczej, ubezpieczyciel podniósł kwotę do 280 000 zł.

Jeśli odwołanie nie przyniesie efektu, masz kolejne opcje:

• Reklamacja do Rzecznika Finansowego – bezpłatna pomoc w sporze z ubezpieczycielem
• Pozew do sądu – statystyki pokazują, że sądy często orzekają na korzyść ubezpieczonych

Pamiętaj – ubezpieczyciel musi udowodnić, że stan techniczny faktycznie wpłynął na szkodę. Nie Ty musisz dowodzić swojej racji. To fundamentalna zasada, która działa na Twoją korzyść.

4 zasady, które musisz zapamiętać

Inne zasady dla OC, inne dla AC. Przy OC decyduje wpływ na szkodę. Przy AC często sam brak przeglądu wystarczy do odmowy.

Związek przyczynowo-skutkowy to podstawa. Ubezpieczyciel musi udowodnić, że stan techniczny spowodował szkodę. Nie Ty musisz udowadniać swoją niewinność.

Czytaj swoje OWU. Szczególnie przy AC. To umowa decyduje o zakresie ochrony. Porównaj oferty różnych towarzystw.

Dbaj o auto i dokumenty. Regularne przeglądy to nie tylko obowiązek prawny. To Twój spokój ducha i pewność, że w razie wypadku nie będziesz musiał walczyć o swoje prawa.

Nie jesteś pewien swojej polisy? Porównaj oferty w naszym kalkulatorze OC/AC i upewnij się, że masz najlepszą ochronę w dobrej cenie!